Wielorasowośc CAO - podobieństwa i różnice.

 

Z cyklu :   wielorasowosć CAO - podobieństwa i różnice

PODZIAŁ NA GRUPY I RASY .
tłum: http://irkcao.narod.ru/stat/stat69.htm#sist

Na podstawie badań i pomiarów środkowoazjatyckich psów , Vlasenko podzielił wielorasową populację , na 10 głównych odmian , z których każda potraktowana została jako oddzielna Rasa CAO , wchodząca w skład jednej z czterech wydzielonych grup.
GRUPY, w istotny sposób różnią się od siebie w podstawowych cechach morfologicznych , przede wszystkim pod względem kształtów głowy.
Wewnątrz każdej Grupy, rasy , podzielone są według liniowych wymiarów , wyraźnie zarysowanych typów konstrukcji , odrębności w budowie korpusu i aparatu podporowo - ruchowego. , a także typowych cech zachowania , co w ostatecznym wyniku  zbiega się z podziałem ras według zasady użytkowego przeznaczenia.


PODOBIEŃSTWA- pomiędzy poszczególnymi grupami - rasami  
Wszystkie podobieństwa pomiędzy odrębnymi rasami CAO - Azji środkowej wynikają z wielowiekowego przystosowania się ich populacji do egzystencji w ciężkich warunkach klimatycznych przy skąpym odżywianiu i walce z drapieżnikami .
Surowy i bezwzględny dobór naturalny według przydatności do ciężkiej i odpowiedzialnej pracy w służbie człowieka, uformowały bardzo wytrzymałe  i  żywotne , niewymagające co do warunków utrzymania , sprytne i fizycznie bardzo silne psy , zdolne do samotnego pojedynku z wilkiem ..

PODOBIEŃSTWA

1)  właściwości adaptacyjne   -   owczarki środkowoazjatyckie wyróżniają się doskonałymi właściwościami adaptacyjnymi w niemal każdym klimacie ....
2)  intelekt  i pamięć  -   wszystkim Azjatom właściwy jest swoisty głęboki intelekt i wspaniała pamięć .....
3)  ostrość wzroku , słuchu i  powonienia   -  ostrością wzroku , słuchu i powonienia   przewyższają   każdą europejską rasę psów służbowych   , a ich walory tropicielskie są niezrównane .
4 ) atletyczna budowa  -  wszystkie rasowe odmiany CAO .. cechuje nadzwyczajna harmonijna atletyczna budowa, duże  głowy z potężnymi szczękami , bogata mimika i mądry , surowy wyraz pięknych oczu ....
5)sierść  -  w każdą pogodę , ledwie obeschnąwszy  Azjata jest czysty , błoto nie trzyma się jego sierści ....
6 ) zapach -   zdrowe psy tych ras nie posiadają   nawet zwykłego psiego zapachu , ich sierść pachnie    raczej jak sztuczne futro.
7) charakter - w większości ;

 za wyjątkiem rzadko spotykanych bardzo agresywnych osobników  (!) ,

są one nieprzeciętnymi kompanami , miłymi członkami rodziny , a przyuczone od wieku szczenięcego , łagodnymi opiekunami dzieci i troskliwymi protektorami domowych zwierząt .....

CECHY  WSPÓLNE  wg. BUDOWY i  EKSTERIERU   

1) KOŚCIEC  - u wszystkich odmian CAO, nawet przy występowaniu znacznych oznak limfatyczności , brak skrajnie ciężkich , "bernardynich " , form budowy.
Żadnej odmianie CAO, nie jest właściwa nazbyt szeroka budowa, ani bardzo ciężki masywny kośćciec......Równie niedopuszczalne są oznaki degeneracji , niedorozwoju i słabości kośćca . CAO, powinien sprawiać wrażenie psa wyjątkowo zdrowego.
2) SKÓRA
- przy każdym typie budowy - skóra gruba i mocna , na szyi tworzy podgardle lub chociażby fałdę na krtani.
górna warga obwisła, luźna, i w każdym przypadku obowiązuje fałda / kieszeń / w kącie warg .
3) KUFA-
zwykle trochę krótsza od połowy długości głowy , nieco, lub wyraźnie opuszczona .
nietypowe są : pysk zadarty , lub zadarty nos ,
- silnie skrócone kufy ,
- niezgodność długości szczęki i żuchwy / formy buldoże /
- kufy długie, wąskie, nieproporcjonalnie lekkie
4) - NISKO NOŻNOŚĆ -
       Nie jest właściwa dla CAO - indeks wysokonożności powinien wynosić   zawsze ponad 50 %
5) - KĄT POCHYLENIA ZADU
- wynosi w przybliżeniu 30-35 %
- horyzontalny, poziomy , lub słabo pochylony zad, warunkujący zbyt pionowe położenie kości udowej , należy uznać za NIETYPOWY .
Jednak zbyt silnego pochylenia zadu , czyniącego udo wąskim i przeszkadzającym odprowadzaniu kończyn w tył , także nie można uznać za cechę normalną.
6) - TYLNE KOŃCZYNY
- prawidłowo mają długie uda, skrócone podudzia i stosunkowo długie śródstopia , co przy wyraźnym pochyleniu zadu daje taki wzajemny stosunek kątów , przy którym w chwili przenoszenia stawu biodrowego nad opierającą się łapą ,kąt stawu kolanowego jest ostrzejszy  niż kąt stawu skokowego 

Odwrotny stosunek wielkości kątów jest absolutnie NIETYPOWY . Silnie wyprostowany kąt kolanowy to bezwzględna  WADA   , jak dla każdej użytkowej rasy , od której wymaga się wysokiej szybkości biegu .
 
7) - OKRYWA WŁOSOWA -
u wszystkich typów CAO , ma zawsze dużą gęstość , obowiązkowa obecność podszerstka .
Bez względu na długość włosa, włos nie powinien być kędzierzawy ani falisty.

Zbyt krótka sierść bez podszerstka to oznaki "wyrodzenia " albo domieszek obcej dla CAO krwi......

RÓŻNICE  pomiędzy poszczególnymi grupami 

Wszelkie różnice pomiędzy odmianami CAO , są wyrazem przystosowania poszczególnych populacji , należących do różnych grup ,do jednakowych warunków bytowania i roboczego wykorzystywania

Poszczególne Grupy CAO, różniły się pomiędzy sobą :     rozmiarami , formami eksterieru, budową , długością  włosa, temperamentem, i cechami zachowania .

Psy - stróżujące " dworowe "
Obecność psów cięższych form zwanych "dworowymi " , charakterystyczna była dla ludów osiadłych używano ich wyłącznie do ochrony , gdyż do pracy pasterskiej były zbyt ciężkie...,,dworowe " - imponujący stróże , cięższe , agresywne i nieufne do obcych , często trzymane na łańcuchach - . duże psy obronne były zawsze drogo cenione i mogły trafiać do innych regionów tylko w charakterze wyjątkowych   podarunków , albo w rezultacie zaborczych wypraw wojennych .....

Psy bardziej lekkie i ruchliwe wykorzystywane były przez ludy koczownicze do pasienia i polowań na dzikie zwierzęta ...
Psy pilnujące bydła czy koni     wykształtowaly się jako wysokonożne i szybkie w reakcjach-,
 Psy pilnujace owiec , nieco wolniejsze , krępe -nie płoszące stada ale za to musiały skutecznie ochraniać je od drapieżników .  To były  właśnie słynne psy " wolkodawy"
Psy karawanowe
- drobniejsze odmiany psów rozprzestrzenialy się po terenie Azji środkowej , znacznie swobodniej i z karawanami ,pod nazwa "psów karawanowych " , towarzyszyły i ochraniały karawany handlowe .
Ten typ "karawanowych " psów, niósł w sobie krew wszystkich możliwych szczepów i ras spotykanych wzdłuż "jedwabnego szlaku " jako jaskrawy przyklad kształtowania się wyłącznie pod kątem przydatności użytkowej ........

literatura:
http://irkcao.narod.ru/stat/stat69.htm#sist
А. Власенко (фото А. Липатова)К вопросу породной систематики среднеазиатских овчарок
Рисунки и комментарии к ним
По материалам СП "Денис" г. Ташкент, 1992 год- [/b]
Tłumaczenie : Marta Majewska ( MJM) opracowała : M. Dustet