Skutki przekarmiania szczeniąt CAO
NADWAGA PRZYCZYNĄ DEFORMACJI KOŃCZYN I KRĘGOSŁUPA
ZESPÓŁ CHOROBOWY ALEX

tłumaczenie z j. rosyjskiego

My, Łaura i Stanislaw CHIEGAJ, właściciele rosyjskiej Hodowli owczarków środkowo-azjatyckich « FORTEPIAN GIFT OF ASIA », zajmujemy się rasą od 1989 roku, tzn. od czasu kiedy zakupiliśmy w Turkmenii wnuczkę Akgusza i wnuka Gajmota. Przez ubiegłe lata sprowadzilismy do hodowli ponad 10 uzbeckich, 10 turkmeńskich, 4 kirgiskich, 3 kazachskich i 2 tadżyckich psów ...

Do tego czasu z naszej hodowli wyszło dziesiątki szczeniąt, z których wiele zostało Zwycięzcami Wystaw i championami ale jeszcze więcej stało się inwalidami albo wiejskimi "burkami" pomimo, że w wieku szczenięcym jako bardzo obiecujące miały wszelkie perspektywy zostania Zwycięzcami Wystaw i dumą naszej Hodowli ... pokładaliśmy w nich wielkie nadzieje hodowlane ... niestety ...

Stało się tak nawet pomimo tego, że w naszej Hodowli zatrudnialiśmy dwóch kynologów, rzeczoznawców, mających weterynaryjne i medyczne wykształcenie, czytających ogromną ilośc książek z literatury specjalistycznej również o karmieniu i wychowie szczeniąt. Niestety żadna literatura nie uwzględniała specyfiki odchowu azjatyckich szczeniąt jako potomków rasy pierwotnej, ilosci i jakosci pożywienia zapewniającego ich prawidłowy wzrost i rozwój.

Tajemnica tkwi w ascetycznych warunkach formowania się rasy przedstawionych w literaturze w następujący sposób:

"Pierwotne wołkodawy, władając ogromną siłą fizyczna, przy dosyć regularnej konieczności jej stosowania, potrafiły oszczędnie i długotrwale przemieszczać się z rytmiczną szybkością, ale wszystko to odbywało się w warunkach nieregularnego i skąpego odżywiania."

Przeglądając informacje poświęcone CAO, analizując fotografie i obserwując psy uczestniczące w wystawach, zwróciliśmy uwagę, że u dużej ilości psów występuje tzw. "patologia aparatu oporowo-ruchowego (ODA)" w lekkiej formie, od nieznacznych deformacji i odchyleń prawidłowego kontowania, do ciężkich patologii deformacji stawów prowadzących do kalectwa.

Równie często właściciele szczeniąt zwracają się do nas z tymi problemami.

Często bywa tak, że szczenięta, których rodzice i przodkowie posiadali idealne stawy i kończyny u nowych właścicieli rosną jako « kriwonożki » z wygiętymi grzbietami i iksowatymi nóżkami ...

Pytanie jak walczyc z tym zjawiskiem, pozostaje aktualnym dla większości amatorów rasy, do tego stopnia, że pobudziło w nas chęc podzielenia się własnymi badaniami i doświadczeniami odnośnie tego zjawiska ...

Z braku literatury poświęconej temu zagadnieniu , postanowiliśmy sami zbadac ten problem.

Zauważyliśmy, że najczęstszą przyczyną patologii jest nadmierna masa ciała oraz nieprawidłowo zbilansowane pożywienie.

WPŁYW NADWAGI NA EKSTERIER PSA.

Jak u wszystkich kręgowców, główną oś koścca tworzy kręgosłup.

U psa składa się on z 7 kręgów szyjnych, 13 piersiowych 7 lędźwiowych, zrośniętych ze sobą trzech krzyżowych i około 20 ogonowych.

Taka "oś" pozwala psu osiagac w ruchach moc i zwinnosc - cechy charakterystyczne dla ssaków mięsożernych ...

Kościec psa uczestniczy w najróżniejszych procesach fizjologicznych organizmu. Spełnia funkcję ochronną i zabezpieczającą narządy wewnętrzne i układy, jak np. kręgi piersiowe chociaż jest ich dwukrotnie więcej niż szyjnych lub lędźwiowych są znacznie krótsze i podtrzymują klatkę piersiową, chroniąc serce oraz płuca przy gwałtownych ruchach zwierzęcia ...

W świetle poruszanego zagadnienia będziemy zajmowac się jedynie funkcją nośną i ruchową szkieletu. JAK każde oparcie, zestaw poszczególnych elementów układu kostnego posiada ograniczoną wytrzymałośc na skrajnie dopuszczalne statyczne i dynamiczne obciążenia. Jeśli obciążenia znajdują się w granicach fizjologicznej normy - kręgosłup pozostaje prostym.

Zwiększenie obciążeń ponad normę może być kompensowane napięciem mięśni, ścięgien i wiązań. Zwiększenie obciążeń deformuje kręgosłup, ale jeśli są one krótkotrwałe, przechodzą bez następstw.

Długotrwałe obciążenia doprowadzają jednak do nieodwracalnych zmian.

Grzbiet psa jest stale wygięty, na strzałkowym rozcięciu kręgu w miejsce kwadratu tworzy się trapez. Mięśnie,ścięgna, chrząstki stawów i dyski są deformowane tzn. występuje już osteochondroza i artroza kręgosłupa. Analogicznie, można wyliczac dalsze potencjalne zmiany w przednich i tylnych kończynach oraz w obrębie pasa miednicowego.

Kończyna przednia:

Z uwagi na fakt, że łopatka wraz z ramieniem związane są z klatką piersiową potężną muskulaturą, słabymi ogniwami w tej konstrukcji są: staw łokciowy, nadgarstek, śródręcze i palce ...

Długotrwałe obciążenia zmieniające punkt ciężkości doprowadzają do zwyrodnieniowego zapaleniu stawów łokciowych (artroza), deformacji nadgarstków, rozpłaszczenia palców, możliwa jest nawet stała deformacja kości.

Tylne kończyny:

Obciążenie przenoszone są od grzbietu przez staw miednicowo-główkowy, biodra, uda, kolana, podudzia, stawy skokowe i śródstopia aż na palce.

W związku z tym, że tylne kończyny mają potężniejszą muskulaturę, a kształtujące je elementy rozmieszczone są do siebie pod różnymi kątami, mechanizm przenoszenia obciążeń wygląda dla nich nieco inaczej. Długotrwałe i nadmierne obciążenia doprowadzają do zwiększenia kątów stawów kolanowych i skokowych, nachylenia miednicy, krzyża a także powodują zmiany w osadzeniu ogona.

Analogia wszystkim dobrze znana. Nam znacznie łatwiej utrzymać większy ciężar na prostych niż na pół zgiętych nogach.

Długotrwałe i poza punktem ciężkości psa obciążenia mogą na stałe uszkodzić staw kolanowy i miednicowya a nawet tak jak w poprzednim przypadku doprowadzic do nieodwracalnych deformacji kości.

Zmiany w nachylenia miednicy, krzyża i osadzenia ogona spotyka się wystarczająco często.

Opisaliśmy tylko najbardziej dostrzegalne zmiany eksterieru.

W istocie, bardziej skrupulatna analiza ujawni, że długotrwałe i znaczne obciążenia koścca, wynikające z nadwagi uszkadzają absolutnie wszystkie kości, stawy, mięśnia, ścięgna, a w ciężkich wypadkach – wpływają ujemnie na pracę wewnętrznych organów i narządów... Opisane przez nas skutki nadmiernego obciążenia koścca ODA zaszeregowaliśmy do jednego zespołu chorobowego, pod nazwą "zespół chorobowy Alex".

Pierwsze objawy, symptomy zespołu chorobowego Alex Syndrome:

a) we wczesnych stadiach choroby:

1 – zaczynają rozchodzić się „wachlarzem” palce łap
2 – zaczynają „wyginać się” pięści
3 – zaznacza się „krowia postawa tylnych stawów skokowych
4 – zaczynają się wyginać kręgosłup – grzbiet psa
5 – zaczynają wyprostowywać się stawy : kolanowy i skokowy
6 – zaznacza się pojawiać „wysokozadność” - przerost zadu
7 – zmieniają się ruchy psa

b) symptomy pojawiające się przy postępowaniu choroby:

1 – rozchodzą się «wachlarzem» palce łap
2 – pięści mogą wygiąć się do fazy «płetwy foki»
3 – łękowaty grzbiet - kręgosłup
4 – wyprostowanie prawie do 180 stopni stawów kolanowych i skokowych
5 – wyraźna „wysokozadnosć” - przerost zadu
6 – uszkodzenia dużych stawów, z towarzyszącym bólem i kulawizną
7 – zmiany chorobowe kręgosłupa.

Tak więc, zespół chorobowy Alex jest chorobą aparatu ruchu, spowodowaną przeciążeniem układu kostno stawowego (ODA), spotykaną przy dużych i szczególnie dużych rasach psów u których przy nadmiarze masy w okresie wzrostu, następuje przeciążenie układu kostno stawowego wraz z charakterystycznymi zmianami eksterieru jak: deformacje kręgosłupa, przednich i tylnych kończyn, a w ciężkich wypadkach komplikacje w postaci ostieochondrozy i artrozy (zapalenia stawów).

Wszystkie w/w zmiany spowodowane są wyłącznie nadwagą psa i nie należy łączyc ich z uwarunkowaniami genetycznymi, które należą do innej etologii.

Niestety, większość nawet początkowych symptomów patologii ODA trudno naprawić. Dla 95% zjawiskowych, czysto rasowych szczeniąt perspektywa zwycięstw na prestiżowych wystawach będzie złudna, tym bardziej przykro gdyż przyczyną nie są wady ich rodziców albo przodków, ale skutki błędów w odchowie szczeniąt popełnianych przez niedoświadczonych właścicieli ...

Analiza stanu faktycznego problemu pozwala nam z całą odpowiedzialnością stwierdzic , że większość reklamacji, które otrzymują hodowle , uwarunkowana jest właśnie tym problemem.

PROFILAKTYKA CHOROBY

Przede wszystkim, należy wyjaśnic pojęcie zbytecznej masy w odniesieniu do szczeniąt dużych i szczególnie dużych ras. Jeśli u małych ras "otłuszczenie" i "zbyteczna masa" to synonimy, to w naszym przypadku niezupełnie tak jest.

PRZECIĄŻENIE UKŁADU KOSTNO STAWOWEGO zaczyna się tam, gdzie układ kostno – stawowy jest ROZCIĄGANY i aparat mięśniowy i system wiązadeł nie wytrzymuje wagi szybko rosnącego organizmu. Czyli CONJR, problem może powstać również i u szczenięcia, który nie posiada tzw. "zbędnego otłuszczenia".

Naturalnie, pojawia się podstawowe pytanie, przy jakiej wadze psa powstaje ryzyko przeciążenia szkieletu i zmian patologicznych u szczeniąt CAO?

Nasze doświadczenie pozwala rekomendować niżej podane wskaźniki wagowe w zależności od wieku szczeniąt i grubosci koścca. Przy czym w żadnym przypadku nie należy zbliżać się do górnej granicy.

Niestety po upływie 3 miesięcy nie można już podawać dokładnych wskaźników wagowych, z powodu dużych różnic wzrostu szczeniąt i zależności co do ich cech budowy.

PROFILAKTYKA PRZED URODZENIOWA

Profilaktykę należy zaczynać już w okresie przed urodzeniem szczeniąt... Wyżywienie ciężarnej suki powinno być tak zbilansowane, aby dostarczyc jej wszystkich potrzebnych dla niej samej i rozwoju szczeniąt składników, przy jednoczesnym nie zatuczeniu ani matki, ani potomstwa. Suka nie powinna być gruba.

Zapewniamy was, że przy wadze 400 - 600 gr. nowonarodzone szczenięta mają większe szanse wyrosnąc na zdrowe piękne zwierzęta niż przy wadze monstrualnych szczeniąt, ważących ponad 700 gr. i nie daj Boże powyżej kg., bo i takie mutanty się zdarzają (!)

Po co tworzyć przesłanki dla ciężkich przypadków nadwagi i zaczynać życie szczenięcia od otłuszczenia, z wszystkimi wynikającymi z tego faktu następstwami?
Ostatnio w hodowlach rzadko można spotkac się z niedokarmianiem szczeniąt w czasie wzrostu, często natomiast spotykamy zjawisko odwrotne.

Hodowcy zaczynają bezpodstawnie wczesne i zbyteczne dokarmienie dla otrzymania szczeniąt «towarowego wyglądu».

Takie szczenięta już do 1-go miesiąca życia osiągają wagę pięciu i więcej kilogramów. Niedoskonały jeszcze nie w pełni rozwinięty system wiązadeł i słaba muskulatura nie wytrzymują stałego obciążenia i zaczyna się deformacja kończyn ... Chcemy zwrócic szczególną uwagę hodowców na ten moment: Przyczyną największej ilości deformacji u szczeniąt bywa nie krzywica i naruszenie gospodarki mineralno-wapniowej, ale nadmierna masa ciała.

Nie może wypieszczony, otrzymujący prawidłowe pożywienie szczeniak mieć deformacji kończyn uwarunkowane krzywicą ... Zapewniam, że te deformacje związane są wyłącznie z nadwagą...

Zwykle w okresie od jednego do trzech miesięcy patologie ODA spotyka się rzadko, ponieważ niewielkie liniowo rozmiary szczenięcia nie pozwalają na nabranie krytycznej masy. Problem pojawia się nieco później.

Naszym zdaniem, najniebezpieczniejszym okresem dla szczenięcia jest okres między 3 i 8 miesiącem, kiedy ma miejsce szybki wzrost wagi, której nie mogą wytrzymać niedojrzałe mięśnie i wiązadłowy aparat.

W tym okresie należy szczególnie surowo śledzić wskaźniki wagowe i bacznie obserwowac rozwój szczenięcia, aby pierwsze symptomy przeciążenia szkieletu ODA uchwycic na czas, kiedy nie będzie jeszcze za późno - pod skórą szczenięcia nie powinno być żadnego tłuszczu. Klinicznie, tak opisalibyśmy szczenię tego okresu:

"bardzo energiczny, wiecznie głodny, kościsty, mięśnie nad ramieniu-łopatkowym i biodrowym obwodem widoczne, a w obrębie klatki piersiowej można wizualnie prześledzic kontury żeber"

Wymienione w tabelce wagowej cyfry przedstawiają uśrednione wskaźniki i należy z nich korzystać bardzo wnikliwe. Jeśli szczenię w wieku dwóch miesięcy waży 7 kilogramów, ale wygląda na zbyt utucznonego to, może wyrośnie z niego drobny pies. I odwrotnie, jeśli on waży 9 kilogramów, ale wygląda na bardzo chudego - to wyrośnie z niego bardzo duży pies.

I tak, jak w pierwszym przypadku możemy liczyc się z przeciążeniem ODA, to w drugim - dużego psa z idealnym eksterierem w przyszłości ...

Szczególna uwagę należy poświęcic poprawnemu karmieniu.

Szczenię powinno otrzymywać wystarczającą ilość mięsa, ryby, jajek i mączno - kiszonych produktów. Tylko wtedy u szczenięcia rozwiną się mięśnie z dobrym tonusom i mocnymi ścięgnami. Szczenięta, wychowane na cięgle podawanych kaszach, takie same kasze mają zamiast mięśni i ścięgien. Niepełnowartościowe wyżywienie razem ze zbyteczną wagą tworzą wszystkie przesłanki dla powstania w/w patologii ODA.
Nie zalecamy również kupna szczeniąt (zwłaszcza dotyczy to psów samców) po psach mających bardzo wielkie rozmiary (koło 80 cm i wyżej) jeśli nie macie doświadczenia w odchowywaniu psów wystawowych, gdyż istnieje wszelkie prawdopodobieństwo, że prędzej poniesiecie fiasko niż odchowacie "zjawiskowego", "wystawowego" psa ...

Hodowcy – hodujący nie wysokie wzrostem CAO, ledwie wyższe ponad kolano, mogą z powodzeniem stosowac zasady żywieniowe praktykowane do chowania małych, tłuściutkich, dekoracyjnych piesków, ale ta technologia żywieniowa jest karygodnym błędem w przypadku ras dużych.

Niestety większość "zawodowców od CAO" przygotowujących swoich wychowanków do wystaw, wyznaje zasadę: «albo z tarczą, albo na tarczy», czyli albo zwycięży albo zginie.

Odbywa się ekstremalne chowanie na krawędzi możliwości szczenięcia.

Dlatego, żeby szczenię wytrzymywało te obciążenia stosują najróżniejsze i nie zawsze bezpieczne środki. Takie przygotowanie psa do zwycięstw wystawowych prowadzi do uszczerbku na jego zdrowiu. Większośc psów w skutek takiego chowania staje się inwalidami. Dlatego chcielibyśmy powstrzymać tego rodzaju amatorów psów i dać im w ręce argument pozwalający wychować zjawiskowego, ale zdrowego psa.

Mamy nadzieję, że przedstawiana przez nas informacja pozwoli wszystkim amatorom wielkich psów wychować swoich wychowanków na pięknych i zdrowych przedstawicieli rasy.

Życzymy wszystkim powodzenia i spektakularnych zwycięstw na ringach wystawowych.

P.S.: Zwróccie uwagę na fotografie zamieszczone na naszej stronie internetowej. Na nich zobaczycie wyjściowy materiał i końcowy produkt, otrzymany według naszej metodyki.

Wzrost psów samiec: nIK-chan jest 82 cm, Czuk jest 84 cm, Szerchan jest 82 cm, Czak jest 84 cm, Chan jest 87 cm i dziesiątką innych psów samiec wzrostem od 80 do 90sm. Psy z naszej Hodowli zamieszkują w Grecji, Kazachstanie, Kirgizstanie, Korei, Rosji, USA, Turcji, Uzbekistanie i Finlandii i

autor: Chiegaj S.M., Chiegaj Ł.S. "Rosyjska HODOWLA : FORTEPIAN GIFT OF ASIA"
na podstawie tłumaczenia Justyny Jahimczak

opracowała: Małgorzata Dustet