O rasie
Protoplasta linii Czarnego Ekemena
urodzony w Turkmenii w 1975 roku
Odnośnie istnienia uznanych linii hodowlanych, to pomimo że istnieje wiele samców od których kynolodzy wywodzą linie hodowlane, to na dzień dzisiejszy poważnie można mówić tylko o dwóch liniach: 1. Linia CZARNEGO EKEMENA i 2. Linia GARUN BEJA
Obie mają swoje niedostatki, ale i swoje oblicza. Nikt nie pomyli ich potomków.
Historia Czarnego Ekemena
Rodzina czabanów z wiekowymi tradycjami Mieriedowych w m. Kaahka posiadała trzy psy: Białego Ekemena, Czarnego Ekemena i syna Czarnego Ekemena - Sardara.
Biały Ekemen
SARDAR - syn Czarnego Ekemena
Wielu czabanów hodowało psy biorąc pod uwagę jego zewnętrzne podobieństwo z określonym przodkiem. Tak też było i z Czarnym Ekemenem.
W końcu lat 70-tych do Kaahku przypędzono stado owiec na
postrzyżyny. Razem ze stadem owiec przyszła i została suka w czarne cętki,
posiadająca bardzo waleczny charakter.
Po jakimś czasie urodziła ona trzy szczenięta. Jednego z
nich, identycznego z umaszczenia jak matka, pozostawiono czabanom Mieriedowym.
Szczenię wyrosło na waleczne i samodzielne.
W wieku jednego roku, Czarny Ekemen doznał poważnego
urazu, wpadł pod jadący motocykl. Nie był leczony, ale na szczęście pies
przeżył, choć uraz na zawsze wpłynął na konstrukcję jego tylnych łap.
Ze słów czabanów Mieriedowych, Czarny Ekemen tylko raz
walczył z wilkami. Szczegółów jednak nikt nie widział, było bardzo ciemno, a
zbita otara owiec utrudniała podejście do miejsca gdzie psy walczyły z wilkami.
Wspominają także, że Czarny Ekemen długo po tej walce nie
mógł wstawać. Leczono go starym, wypróbowanym czabańskim spsobem, za pomocą
świeżego „kurdiucznego” tłuszczu.
Po definitywnej poprawie zdrowia Czarny Ekemen
kontynuował swą pracę przy stadzie owiec. Do momentu, kiedy pojawił się
przyjaciel Mieriedowych Kuman, który zaczął zabierać Czarnego i Białego Ekemena
na świąteczne walki przeprowadzane w Aszchabadzie.
Championami walk zarówno Czarny Ekemen jak i Biały
Ekemen nigdy nie byli. Ale jednocześnie Czarny Ekemen posiadał ogromną
wewnętrzną energię i waleczny charakter, co pozwalało mu przystępować do walki
kilkakrotnie, raz za razem. I Czarny Ekemen nie zawodził pokładanych w nim
nadziei, zawsze szedł do walki i uderzał przeciwnika piersią pierwszy. Dodać
jeszcze można, że Czarny Ekemen posiadał bardzo niski próg wrażliwości na ból.
Wielu Turkmenów, którzy widzieli Czarnego Ekemena,
pamiętają tak zwaną walkę „trzy-zębnego z trzech-łapym”. Przeciwnik chwycił
go za łapę, praktycznie uniemożliwiając ruchy Czarnego Ekemena. Nic nie
zwiastowało zwycięstwa, ale Czarny Ekemen zdziwił wszystkich. Chwycił się za
swoją własną łapę i potężnym szarpnięciem uwolnił się od chwytu przeciwnika,
wyrwawszy tym ruchem przeciwnikowi kieł.
Po tej walce Czarny Ekemen zdobył wielką popularność i sławę. Przechodził z „rąk do rąk”. Oddawano go i sprzedawano, wymieniano i zwracano, ale nie spełniał życzeń swoich właścicieli. Nie posiadał specyficznej maniery walki. No i długiego chwytu także nie miał. Ale jak i wcześniej był waleczny i wytrwały.
Wreszcie wróciwszy do swojego dawnego gospodarza, ale już starszego z braci Mieriedowów, Amana, zaczął być wykorzystywany jako reproduktor.
Ale i tu nie spełnił
pokładanych w nim nadziei. Będąc samemu wyjątkowym psem nie odtwarzał swoich
cech w dzieciach.
Ze znanych wszystkim czterech kryć i miotów wszyscy jego synowie dziedziczyli
fenotyp matki. Czarny Ekemen został tylko "wypełnieniem". Później robiono na
niego inbreedingi we wszystkich rejonach byłego Związku Radzieckiego, ale
nieskutecznie.
Najbardziej podobnymi fenotypowo potomkami Czarnego Ekemena otrzymanymi w rodzinie Kiarizowych były Tochmet i Gurlen. Niemniej jednak w dalszych pokoleniach (od 3-ciego) fenotyp i charakter Czarnego Ekemena jest wyraźnie obecny.
Początek linii Czarnego Ekemena
Gara Yekemen Champion Turkmenii
I pokolenie - potomstwo
miot: ojciec Czarny Ekemen X matka brak danych
syn HAN
córka KENEK
córka KARALI
miot ur. 1985 r.: ojciec Czarny Ekemen X matka OJRA
syn UMAR
syn UNGAR
córka UARDA
córka URGIEL
córka UMIT
miot ur. 1981 r.: ojciec Czarny Ekemen X matka NAJDA
syn SARDAR
W/w stały się punktem wyjścia dla utworzenia się linii potomków Czarnego Ekemena w Turkmenii, takich jak: Erlen, Akkieło i Arłan, znanych już współcześnie.
ERLEN, syn Czarnego Ekemena
ARŁAN, syn ERLENA, wnuk Cz. Ekemena
II pokolenie - wnuki
wnuczka DIKA ur. 1984 r. (oj. Sardar x m. Karali)
wnuk ESSER (oj. Erlen x m. Karali)
wnuk GURLEN (oj. Erlen x m. Akbay)
wnuk TOHMET
wnuczka TOGOLOK (oj. Erlen x m. Karali)
Następnie dzięki wnukom Czarnego Ekemena otrzymaliśmy do dalszego wykorzystania hodowli następujące psy:
1) Bowsjer (Babur x Togołok),
2) Akkieło (Arłan x Togolok),
3) Akbay (Akgush x Nokot),
a także potomków wywodzących się od 3 suk: DIKA (Sardar x Karali), wykorzystywana do hodowli w MINSKU w hodowli Rabyshko oraz KIENURDŻA (Umar x Inginlidżana) i URGIEL (Cz. Jekiemen x Ojra) wykorzystywane do hodowli w mieście Sankt Petersburg.
Bowsjer
Akkieło
Akbay
suka Dika
suka Urgiel
III pokolenie - prawnuki
prawnuk EKEMEN
TAJNA Obryj - córka Ekemena
ESER - córka Ekemena
EMEJ - syn ESER
BADA Obryj - córka Ekemena
KIARA i MOISA - córki Ekemena
JUSUŁ - syn Ekemena
Dalsze potomstwo prawnuka Cz. Ekemena
Literatura:
- E.N. Myczko, B.A. Bielienkij "Sredneaziatckaia Ovczarka" Moskwa 1998
- http://saospb.narod.ru/
- http://irkcao.narod.ru/stat/stat62.htm
- www.volkodaw.com
opracowała: Małgorzata Dustet